Post colonialism with the reference of Ania Loomba's work: 'Shakespeare ,race and colonialism'.
M.
K. BHAVNAGR UNIVERSITY
Name
: Bhumi Vinodbhai Joshi
Sem
: 3 ( M.A. English)
Batch
Year : 2014 - 2016
Roll
NO : 2
Enrolment
No : PG14101020
Paper
Name : 11, The Postcolonial Literature
Assignment
Topic:
'Post colonialism with the reference of Ania Loomba's work: 'Shakespeare,race
and colonialism.'
To evaluate my assignment Click Here.
Preface :
Post -Colonial study is a theoretical structure which gives
new perspective to look towards the things and also rejects the dominant
western way of seeing things. Means we may say that post colonialism rejects
the superiority of western culture.To
discuss post -colonialism in detail ,First we have to discuss colonialism so
that we can understand the concept of post colonialism very well.
Colonialism
and Imperialism are often used interchangeably . The word colonialism comes
from the Roman word "Colonia" which means "farm" or "Settlement " and referred to Romans who settled in other lands but still
retained their citizenship.
Accordingly
the Oxford English Dictionary .......
A
settlement in a new country. ....A body of people who settle in a new locality
, forming a community subjects to or connected with their parent state; the
community so formed ,consisting of the original settlers and their descendants
and successors , as long as the connection with parent state is kept up.
Colonialism
was not an identical process in different parts of the world but everywhere it
locked the original inhabitants and the new comers into the most complex and
traumatic relationships in human society.
The
process of ' Forming a community' in the new world necessarily meant
unforming or reforming the communities
that exist this already there and involve a wide range of practice including
trade , blunder , negotiation warfare ,genocide , enslavement
rebellions.So,
Colonialism can be defined as conquest and control of other people's lands and
goods. some
questions which are held us to understand the meaning of postcolonialism questions......
Do
you ever feel that when you speak you have already some in some sense been
spoken for ? Or that when you hear others speaking that you are
only even going to be the object of their speech ? Do
you sense that the speaking would never think of trying to find out how thing
seem to you from where you we ? That you are living world of others , a world
that exists for others .
Post colonialism claim the right of all people on this earth to the same material and culture
well being. The reality through is that world today is a world of inequality
and much of different falls across the broad
division between people of the waste and those of the non-waste.
Post colonialism as term describes the practice and ideas as
various of those with feminism and socialism . It is about changing world . A
world that has been changed by struggle . It
disturbs the order of the world . It threatens , privilege and power re-forces to acknowledge the superiority of the western culture. Its radical agenda is to
demand equality and well being for all human beings on this earth.
Postcolonial
study is all about language and power . And we find identity crisis in
postcolonial literature .Getting idea about such great term post colonialism now reading literature must find where is the
problem ?
'Post
colonial' refers to specific group of people rather than to location or a
social order, which may include such people but is not imitated to them. Post
colonial theory has been a crossed
of preciely this : it shifts the focus from location and
institution to individual and their subjunctives postcoloniality becomes vague condition of people anywhere and everywhere and specifies local do not
matter.
There
is at another issue its in the term ' and this time the problem with 'Post '
but with 'colonial' food, or music. or language or etc of any culture and we
think of as post colonial evokes earlier stories and shades of colour that
involve the colonial.
"The Third World" is seen as world
define entrierly by its relations to colonialisation.
Ania
Loomba writes so many topics which is
related to post colonial aspects.
Race , Class , and Colonialism
Gender and sexuality
Feminism.
Above
three points are more important in my assignment. This discussing
above point
in detail with Ania Loomba reference , we apply the post colonialism in
other texts.
Race
class and colonialism :-
Ania
Loomba gives the example of charlotte
Bronte's novel Jane Eyre to describe class and race.
Jane
Eyre , the young orphan is to be sent away from the house of her rich relatives
who think of her as a badly behaved burden. Jane choose to go to a boarding
house rather than to her poorer relations because she says,
" I was not heroic enough to
purches liberty at the price of caste."
Caste
was of course a concept that become familiar in England from colonial
experiences in India, and it marked a social , economic and religious hierarchy
overlaid with connections of purity and pollution , similar to those that
shape the idea of race.
According to Robert Young,
"
If according to Marxism , race should be properly understood as class, it is
clear that for the British upper classes class was increasingly thought of in
terms of race."
Colonialism was the means through which
capitalism achieved its global expansion. Racism simply facilitated this
process , and was the conduit through which the labor of colonized people was appropriated.
Ania
Loomba says that Race and racism are the basis on which unfree labour is
pressed into colonialists service.
Racist ideologies identified different sections of people as intrinsically or
biologically suited for particular tasks.
The
ideology of racial superiority translated easily into class terms. The
superiority of the white races , one colonist argued , clearly implied
that.....
'The black men must forever remain cheap labour and slave.'
And
the imperial mission , based on a hierarchy of races , perfectly with
the economic needs of the colonists . The relation between them is not simple
Co-existence but what Hall describes as
' an articulation between different modes of production , structured in some
relation of dominance."
Ania
Loomba describe and says in her first addition book which is published into
2002. Racially
marginalised peoples were also described in terms of servitude , as in the
expression that a Jew is 'a slave to the World."
Gender and Sexuality :
In each era , we find gender
discrimination in our society one or another way. Analogous debates have marked
the relationship of class and gender. And gender is directly connected with
oppression of women .'Gender' is given by society and we have to accept it.
From the beginning of the world, women
are treated as inferior as object and besides these 'How precisely women are marginalized.' Whether it is England ,
Africa or India , there are no any difference in treatment of women . They all
are equal to treat women as only object not as human being. And still in 21st century women are
not free to wear what they want to wear. people give judgement on her character
through her appearance and clothes , only.
Having the idea of "
Motherhood" - what we are doing? we just damage the 'Nature' . We corrupt the
'Nature' and how easily women accept all those suppression with the name of
'Culture' and 'Sanskar' only. We may think that......
"
How does the oppression of women connect with the operations of Capitalism?"
Native women and their bodies are
described in terms of the promise and fear of the colonial land, metaphoric use
of the female body varies in accordance with the exigencies and histories of
particular colonial studies, situations. Such way, from the beginning of the colonial period
till its end, female bodies symbolise the conquered land.
Gayatri Spivak telescopes this dynamic
into a pitchy sentence :
"
White men are saving brown women from brown man."
Female volition desire and
agency are literary pushed to the margins of the civilised world. But not all
margins are equally removed from the centre : Skin colour and female behaviour
come together in establishing a cultural hierarchy with white Europe at the
apex and black Africa at the bottom.
Various ways of positioning
and erasing women in colonial writings indicate the intricate overlaps between
colonial and sexual domination. These connection exist both as part of the
'Common sense ' about race , and gender and in a more codified form, within
scientific discourse.
In patriarchal society............
" Women are
split subjects who watch themselves being watched by men."
They turn themselves into objects
because femininity itself is defined by being gazed upon by men.
Post
colonial Feminism :
Though women are the part of the
society , each things are told from male point of view. Women are there but she
is always an object, never a subject. For
centuries it is assumed that women are less intelligent than men. All these
attitudes are part of a larger system in which women were dominated, exploited
and physically abused by men.
Feminists have also had to contended
with the fact that relations between women themselves are equal and can
in certain respects duplicate the same kind of power hierarchies that exist
between women and men.
Culture nationalists tended to define
themselves not against modernity in terms of technology , but against its
implications for women. Women are often taken to represent the mainstay of the cultural
identity of the nation. These
interventions by the colonial state against social practises that oppressed
women have been described as ' Colonial Feminism'.
·
What makes Postcolonial Feminism
'Postcolonial'?
"
Can postcolonial feminism be distinguished from such categories as 'The Third
World Feminism' or 'Women in third
-World politics'?"
Postcolonial feminism involves any challenge to
dominant patriarchal ideologies by women of the third world. Postcolonial
feminism begins from the perception that its politics are framed by the active
legacies of colonialism.
Women's
struggle make clearest the fact that while the anti -colonial campaigns were
directed against the colonial regime towards the political goal of sovereignty,
postcolonial struggle are directed the postcolonial sate as well as against the
western interests that enforce its neo-colonial status.
After
discussing three points Gender, Race and Feminism with general aspects. Let's
discuss Ania Loomba's work : '
Shakespeare , race and Colonialism' to understand post colonialism.
Introduction :
" Loomba gives a detailed picture of the concept of race in Shakespeare's day. Loomba's scholarship is rigorous carefully grounding interpretation of the plays in the ideologies of Shakespeare's time."
-
Sixteenth Century Journal.
Loomba
's compact yet comprehensive Shakespeare, race and colonialism offers a
systematic approach to the conjuction of race and Shakespeare.
Shakespeare , Race and Colonialism :
The biggest name of English
literature. He contributed 36 or 37
plays and many sonnets to the literature and still readers enjoys his works. But
for long time , people examine his world with scholarly and rational thinking
and Ania Loomba is one of them.
'Shakespeare
, race and colonialism ' looks in depth at 'Othello' , ' The Merchant Of
Venice' 'Antony and Cleopatra' ' Tempest and 'Titus Andronicus , also shows how
racial difference shapes the language and themes of other plays.
Shakespeare's
plays contain so many fascinating and central characters whose 'differences'
are crucial to their characters fate - from Shylock and his daughter Jessica to
Othello and Caliban.
For
centuries , platys like 'Othello' and 'The Tempest' have spoken about ;race' to
readers or audiences whose lives have been
and enormously effected by the racial questions. But such as 'race ' or
'racism', 'Xenophobia' , 'ethnicity' 'Colonial nation' appropriate for analyzing communities and identities in early modern Europe ?
"
Did skin colour matter to Shakespeare and his contemporaries , of was religious
difference more important to them?"
Shakespeare
wrote many plays and each play we find this aspect but here in my assignment I just
want to discuss one of the tragedy -
'Othello' in detail. So, let's discuss the play with Race and Gender.
" Othello"
- William Shakespeare
In
Ania Loomba's book " Shakespeare , Race and Colonialism", she talks
about the different aspects of race, gender
and religion that work together in the play 'Othello'.
We
all know the story of the play , I just want to refer the background of the
play and characters with postcolonial
aspects.
Ania
Loomba discuss the stereotypes in her work . The stereotypes construction of
the mind define " Turkish" or " Moorish" and she tries to
tension between Islam and Christianity and how they play into these binaries.
This things deals in her first chapter " Othello and racial question."
Ania
Loomba discusses the place of women in Shakespeare's play and their interaction
with idea. Through the communication of characters, Loomba tries to see play as
complex and confusing web where there are no definitive answers and where characters and the audience may
become easily lost in the social constructions presented. Here, we connect the
point that post colonialism is all about Language and Power structure.
Stereotype Of
Moorishness :
According
to Loomba , Stereotypes pushed Moors and Black men into beastly , inhuman
category:
"Both blacks and Muslims were
regarded as given to unnatural sexual and domestic practices , as highly
emotional and even irrational and prone
to anger and jealousy."
Beginning
of the play 'Othello' defies some particular categories and show himself to be
an able general and sensible man. But his supposedly innate Turkishness resurfaces after Iago's subtle persuasions.
May be this play creates fear in audiences that person can't be changed at the
core, that perhaps Othello had never truly become Christianised , and that
jealously and other Turkish traits were always in him somewhwere.
Othello - As an other :
Though
black men live with white people and their society , they are never able to mix
in white community. They always considered as ' Other ' in white community. The
same way, although integrating into venetian , or white society , he will
always be categorized as the 'Other'.
The
fact that he is dark skinned is clue to other that ,even though a great man,
somewhere inside he is "Monarchy .....darker than Christians."
Othello
fights for Christian Venice, marries a Christian woman - Desdemona and is a
high ranking official , but he " Ultimately embodies the stereotypes
of Moorish lust and violin - a jealous ,
murderous husband of a Christian lady."
Through
this we may say that it is clear that Othello is seen as not only exploiting a
pure white woman , but a Christian one as well.
Women In 'Othello' :
Women In 'Othello' :
In ' Othello' the sort of insubordination is
both epitomized and defied by Desdemona. Here, we find Turkish inferiority with
that of the duplicity and inferiority of women. Desdemona selects her own
husband who is not of her own race, thus defying her father. Always goes on
fear of men. The woman thinking for herself , speaking out and making her own
decisions.
In '
Othello' , Desdemona is chaste and faithful to her husband but Iago plays on
the fear of a straying wife to Othello. Throughout the play, it seems
like...... as if Othello's Turkishness can be understood on the basis that
Desdemona could be potentially betraying him. In this way, the misogynistic
suggestions by Iago cause the race question and the gender question to collide
in a manner where women potentially end up just slightly lower the Turk in
audiences' mind.
The
whole concept of this play can be summed up with Loomba's quote that........
" The Power
of this play is that it brings
blackness and religious difference into simultaneous play while also making visible the tensions between them."
Thus
, discussing ' Othello' - with post colonial references we may say that
postcolonial critics are accused of reading Shakespeare's plays as
ideologically retrograde of ' attacking
' Shakespeare, as well as of positing a reductive relationship between text and
context.
Now
,Let's see another novel with Post Colonial aspect..................
Draupadi
( In Search Of Herself )
- Kajal Oza Viadya
Kajal
Oza Viadya is well-known writer of Gujarati literature. She deals with some of
the points in which readers are interested.
In this novel, she breaks the traditional perspective of ' Draupadi '. She describes story with
Draupadi's point of view.
In
Mahabharta - Draupadi is also main character though somehow she is marginalised
and suffers a lot. Draupadi is the central character of it and then even being
a woman , she endures much pain without any considering.
But....
Kajal Oza - writer gives some new characteristics to this character -
'Draupadi'. Let's revisited the character of
Draupadi.
Under
colonial rule, the image of nation or culture as mother worked to evoke both
female power and female helplessness. Novel begins with the Sholks of "Bhagvad
Gita" and Draupadi has the habit of asking questions.
દ્ધૌપદી
દ્ધૌપદી
( સ્વયંને શોધવા નીકળેલી સ્ત્રીની કથા )
કાજલ ઓઝા વૈધ
"પ્રક્ષ્ન એ છે કે જો પ્રકૃતિ અનુસાર કાર્ય થાય છે તો મનુષ્ય ક્યા કર્મ માટે દંડિત થાય છે ?" મેં પૂછ્યું હતું, સ્વયં કૃષ્ણને.
હું કવચિત પૂછતી, " ધૃષ્ટધુમ્ને જે શિક્ષા આપવામાં આવે છે એ મને આપવામાં આવશે ખરી ? મને શસ્ત્રવિધા અનેરાજનીતિ કેમ નથી શીખવતા ?"
"તારે રાજ્ય નથી કરવાનું ....." મારી મા હસી પડતી , "તારે તો રાજ્ય કરવાનું છે તારા પતિના હ્દય પર... એને સંતુષ્ટ,સુખી અને આનંદિત રાખવાની શિક્ષા તને આપવામાં આવશે."
હું કવચિત પૂછતી, " ધૃષ્ટધુમ્ને જે શિક્ષા આપવામાં આવે છે એ મને આપવામાં આવશે ખરી ? મને શસ્ત્રવિધા અનેરાજનીતિ કેમ નથી શીખવતા ?"
"તારે રાજ્ય નથી કરવાનું ....." મારી મા હસી પડતી , "તારે તો રાજ્ય કરવાનું છે તારા પતિના હ્દય પર... એને સંતુષ્ટ,સુખી અને આનંદિત રાખવાની શિક્ષા તને આપવામાં આવશે."
Above Lines reflects the patrichal rules for women. Because
of her habit of asking questions , her father King Drupad and her brother
Dhrushtudyum are not happy with her .
and through this , we find the reflection of patrichal society and its rules
and regulation which is already decided
by society for women .Women always are treated as Object only and as the
thing of enjoyment.
"ધૃષ્ટધુમ્નને પણ એની પત્નીને સુખી અને સંતુષ્ટ રાખવાની શિક્ષા આપવામાં આવશે ?" હું પૂછતી મારી મા અને દાસીવૃંદ મારી વાત પર હસતું.
"પુરુષે તો કદી એવી શિક્ષા લેવાની હોય ? સ્ત્રીએ જાતે જ સુખી થવાની કળા હસ્તગત કરી લેવાની."
"પુરુષે તો કદી એવી શિક્ષા લેવાની હોય ? સ્ત્રીએ જાતે જ સુખી થવાની કળા હસ્તગત કરી લેવાની."
Communities
controls the activities of women and they decide women's limit and boundaries. But
in society people have also literary exhorted women to produce son only who may
live and die for the nation. Women never
treat as human beings in any society yet they give so many things to others.
Women
have no right to raise questions. Women can't raise their voice against the male dominance
society. They just accept the things which is given by male. Women never allow
to think about themselves. They are not able to decide whether they are
happy or not.
"તો પુરુષ જાતે સુખી નથી થઈ શકતો . એને સુખ માટે બીજાની આવશ્યકતા પડે છે, ખરું?" હું વિવાદ કરતી, એનો અર્થ એ થાય કે પુરુષ કરતા વધુ સ્વાલંબી સ્ત્રી છે. પુરુષ એના પર આધારિત છે. પોતાના ભોજન માટે, પોતાના સુખ માટે, પોતાના ઉત્તરાધિકારીને મેળવવા માટે અને બીજી ઘણી બાબતો માટે."
મારીવાત બીજી સ્ત્રીઓ ચકિત થઇને સાંભળતી રહેતી. એનણે પહેલાં ક્યારેય આવું બધું સાંભળ્યું નહોતું ,વિચાર્યું તો નહોતું જ..." એટલે પુરુષ કરતા સ્ત્રી વધુ શકિતશાળી થઈ, ખરું ને ? સ્ત્રી પાસે વધુ કળાઓ છે,વધુ શકિત છે તો પછીએને બળ વગરની , અબળા શા માટે કહેવાય છે ?"
માની પાસે આનો ઉત્તર નહોતો. માની પાસે શું કામ ? મારા પિતામહી કે માતમહી પાસે પણ આનો ઉત્તર નહોતા જ..... ક્યાંથી હોય ? એનણે કદી આવું વિચાર્યું જ નહોતું .. પુરુષની આસપાસ રચાયેલું વિશ્ર્વ એમના પોતાના અસ્તિત્વને એમના સુધી આવવા જ નહોતું દેતું .
"તો પુરુષ જાતે સુખી નથી થઈ શકતો . એને સુખ માટે બીજાની આવશ્યકતા પડે છે, ખરું?" હું વિવાદ કરતી, એનો અર્થ એ થાય કે પુરુષ કરતા વધુ સ્વાલંબી સ્ત્રી છે. પુરુષ એના પર આધારિત છે. પોતાના ભોજન માટે, પોતાના સુખ માટે, પોતાના ઉત્તરાધિકારીને મેળવવા માટે અને બીજી ઘણી બાબતો માટે."
મારીવાત બીજી સ્ત્રીઓ ચકિત થઇને સાંભળતી રહેતી. એનણે પહેલાં ક્યારેય આવું બધું સાંભળ્યું નહોતું ,વિચાર્યું તો નહોતું જ..." એટલે પુરુષ કરતા સ્ત્રી વધુ શકિતશાળી થઈ, ખરું ને ? સ્ત્રી પાસે વધુ કળાઓ છે,વધુ શકિત છે તો પછીએને બળ વગરની , અબળા શા માટે કહેવાય છે ?"
માની પાસે આનો ઉત્તર નહોતો. માની પાસે શું કામ ? મારા પિતામહી કે માતમહી પાસે પણ આનો ઉત્તર નહોતા જ..... ક્યાંથી હોય ? એનણે કદી આવું વિચાર્યું જ નહોતું .. પુરુષની આસપાસ રચાયેલું વિશ્ર્વ એમના પોતાના અસ્તિત્વને એમના સુધી આવવા જ નહોતું દેતું .
Women have no right to raise questions against the male dominant society. They just accept the things which is given by male. Women never consider as Free. They have to follow their construction. Women never allow to think about themeselves. They are not able to decide whether they are happy or not.
Draupadi's
mother and father say that " You have to go another 'Home' and makes its
own. When she goes to another house ( In law's home), they say that she comes
from others house. So, she can't manage in our house."
In Gujarati it is said that........... પારકી થાપણ ,અને પારકી જણી'
This
two words are familiar in our society and
questions always remains there for women where to belong ? where to go ? Draupadi's
brother - Dhrushtdhumma and her father- Drupad , never allow her for rational
thinking. They both supressed her critical thinking ability and force to keep
mum.
" શા માટે પૂછે છે આટલા પ્શ્રનો?" ધૃષ્ટધુમ્ન ઉશ્કેરાય જતો , " ચૂપચાપ જીવવાનું શીખી જા. આ જ પ્રમાણે વિવાદ કર્યા કરીશ તો પતિગૃહમાં સન્માન નહીંસચવાય." પ્રશ્ર્ન પૂછવાથી માનહાની થાય ? હું એક નવો પ્રશ્ર્ન પૂછતી.
એ સમયે હું નહોતી જાણતી કે મારો પ્રશ્ર્ન હસ્તીનાપુરની રાજનીતિનું ભવિષ્ય બદલી નાખશે.
Draupadi
has questioning spirit and only this ability is important for rational thinking
but this quality becomes cruse for Draupadi. From the childhood , girls are
brought up with the construction of mind. Girls are treated from the childhood
how to sit, how to speak ,how to serve , where and when - such words are so obvious
to listen for women /girls.
મારા પ્રશ્ર્નો બધાને વિચલિત કરી નાખતા. એક એવા વિશ્ર્વના દ્ધાર એમની (દાસીવૃંદ) સમક્ષ ઊઘડી જતા જે વિશ્ર્વ એમને માટે પ્રતિબિંધિત હતું. એમનો ઉછેર જ એવી રીતે કરવામાં આવતો કે એના મનોજગતમાં ,એમના ભાવિવિશ્ર્વમાં અમુક પ્રશ્ર્નો ઉદ્ભવે જ નહી. પરંતુ મને આ પ્રશ્ર્નો ઉદ્ભવતા, કારણ કે મારો તો ઉછેર જ નહોતો થયો !
Thus it is proved that ......
મારા પ્રશ્ર્નો બધાને વિચલિત કરી નાખતા. એક એવા વિશ્ર્વના દ્ધાર એમની (દાસીવૃંદ) સમક્ષ ઊઘડી જતા જે વિશ્ર્વ એમને માટે પ્રતિબિંધિત હતું. એમનો ઉછેર જ એવી રીતે કરવામાં આવતો કે એના મનોજગતમાં ,એમના ભાવિવિશ્ર્વમાં અમુક પ્રશ્ર્નો ઉદ્ભવે જ નહી. પરંતુ મને આ પ્રશ્ર્નો ઉદ્ભવતા, કારણ કે મારો તો ઉછેર જ નહોતો થયો !
Thus it is proved that ......
"Women are made not born."
"હું તો જન્મથી જ યુવતી હતી . હું તો અગ્નિમાંથી જન્મેલી , સંપૂર્ણપણે વિકસિત સ્ત્રી -યુવતી હતી. હું કંઇ બોલવા જાઉં તો મને કહેવામાં આવતું કે, તારે તારા શ્ર્વસુરગૃહે જઇને તારા મંતવ્યો આપવાના છે. આ તારું ઘર નથી." કેમ મારું ઘર નથી? હું અહીં રહું છું,અહીં જન્મી છું , મારા સંવેદનો અહીં પાંગરે છે, તો શા માટે આ ઘર મારું નથી?"
Draupadi
is not born as ordinary child takes birth. She is born from " Fire" -
'Yangnvedi' as ' Young beautiful
woman '. Woman has not right to take decision in anywhere. She always remains
lives her life as ' Homeless '.
Draupadi
is consciously aware about what is happening around her and she never accept
the thing as it is without asking.
" Resistance itself is imagined as women."
"પ્રશ્ર્ન પૂછ્યા વિના સમજવું મારી પ્રકૃતિ નથી, સ્વીકારી લેવું મારા સ્વભાવમાં નથી."
Draupadi is consciously aware about what is happening around her and her never accept the thing as it is without understanding.
Many postcolonial regimes have been outright
repressive of women's right . Using religion or Sanskar as the basis on which
to enforce their subordination. Women has to over come male position to their
equal participation in the struggles for self -determination, democracy and
anti-imperialism.
As
generally , we consider women with their Softness , tenderness of heart ,
emotions and feelings ,full of all virtues and idol of sacrifices. But what
about herself , her own life, her own devotion ? Who decide such things for
women? Yes, obviously Man,only.
But
..In this novel ,Draupadi tries to
falsify the traditional - orthodox way
of living life of woman and all virtues are broken down which is decided before
her birth. Though she is beautiful young woman she is more passionate and anger
in her practical life.
According
to me, readers like more Kajal Oza's 'Draupadi' rather than Ved Vyas . No doubt at some extent he portrays Draupadi
as revolutionary but then even she is characterised through male point of view.
હ્દયના ઊંડાણમાં ચાલતો સંઘર્ષ મને છિન્ન-વિછિન્નિ કરી નાખતો. સ્વયંની શત્રુ બનીને , સ્વયંને પ્રશ્ર્ન પૂછતી હું ........સ્વયંને હરાવતી , સ્વયં જીવતી .....સ્વયં પર જીત્યાનો સ્વયં પર અહંકાર કરતી અને સ્વયં સાથે વિવાદમાં હારી ગયાની પીડા પણ સ્વયં જ ભોગવતી.
હ્દયના ઊંડાણમાં ચાલતો સંઘર્ષ મને છિન્ન-વિછિન્નિ કરી નાખતો. સ્વયંની શત્રુ બનીને , સ્વયંને પ્રશ્ર્ન પૂછતી હું ........સ્વયંને હરાવતી , સ્વયં જીવતી .....સ્વયં પર જીત્યાનો સ્વયં પર અહંકાર કરતી અને સ્વયં સાથે વિવાદમાં હારી ગયાની પીડા પણ સ્વયં જ ભોગવતી.
મારી ભીતર વલોવાતું આ પ્રશ્ર્નોપનિષદ જ મારી ભિન્નતા હતું . મારી આસપાસ કેટકેટલીય યુવતીઓ હતી, જે ક્યારેય પ્રશ્ર્નો જ નહોતી કરતી. તેથી જ આનંદિત હતી કારણ કે એ હ્દયથી જીવતી હતી . હું ફક્ત બુધ્ઘિથી વિચારી શકતી હતી. બુધ્ધિથી જ જીવતી હતી. અને બુધ્ધિ દ્દારા જ અન્યોને સમજવાનો પ્રયાસ કરતી. આ જ બુધ્ધિ થી હું સ્વયંને છેદતી રહી.'
Draupadi's
dilemma is found throughout the novel. She is suffering from inner side , from
herself because of this rigid society. Though she is able to solve the problem
, she is never allowed to do this. It seems like that .......
"Emotions and feelings are more important than
rational thinking."
Let's see how archytypes are broken in this novel :
જ્યારે હું યજ્ઞકુંડમાંથી પ્રગટ થઈ રહી હતી ત્યારે પુષ્પો નહોતા વરસ્યાં આકાશમાંથી....દસેય દિશાઑ ત્રાહીમામ પોકારી રહી હતી. સૂર્યનારાયણ પ્રખર તેજથી પૂર્ણ પ્રકાશિત થઇને જાણે અગ્નિવર્ષા કરી રહ્યા હતા. વૃક્ષ સ્થિર થઇ ગયા હતાં. પૃથ્વીમાથી અગ્નિ નીકળતો હોય એમ ઉષ્ણ શિખાઓ આકાશ સુધી પહોંચતી હતી. વાયુ સ્થિર થઇને અપલક દ્ધષ્ટિથી મને નિહાળી રહ્યો હતો. દેવગણ સ્તબ્ધ હતા. અગ્નિના આહ્વવાન મંત્રોસાથે એક અતિ ભયંકર વાતાવરણનું નિર્માણ થયું હતું . યજ્ઞવેદીમાં પ્રજ્વલ્લિત અગ્નિનો તાપ એટલો ભયાનક હતો કે ઋષિગણ શ્ર્વાસ લેવાનું ભૂલી ગયા હતા ઘડીભર.
અસ્તિત્વ તો સ્ત્રીનું હતું, પરંતુ સર્જન કરવું મારાભાગ્યમાં નહોતું. મારે વિધ્વંસ કરવાનો હતો. એ જમારું કર્તવ્ય હતું અને એ જ મારું લક્ષ્ય.
મારા સર્જન પૂર્વે કોઈએ મારો અભિપ્રાય નથી પૂછ્યો , અનુમતિ પણ નહી ! ન મને કોઇએ મારું કર્તવ્ય કે કાર્યકારણ સમજાવ્યું . મારા માટે તો એક માર્ગ નિશ્ર્ચિત કરી દેવામાં આવ્યો.
ન ભવિષ્ય વિશે દૃષ્ટિ હોય છે, ન પુન: પાછા ફરી શકવાની સંભાવના..... ફક્ત એક જ દિશા હોય છે, જે આગળ તરફ લઇ જાય છે.
ન ભવિષ્ય વિશે દૃષ્ટિ હોય છે, ન પુન: પાછા ફરી શકવાની સંભાવના..... ફક્ત એક જ દિશા હોય છે, જે આગળ તરફ લઇ જાય છે.
In
each case , considerations of class, religion, location, sexuality and politics
have divided the women's movements and their dominant concerns. Gender
discriminations also is there. How Draupadi is to be inferior than her brother Dhrushtdhum though
she has same ability and capicity.
Above pragraph descibes the gender descrimination. How woman considered as inferior to man. King Drupad also not able to accept Draupadi as his real revenge motifs only because of her feminine views. Woman can't participate in politics. It is not her business.
" કહેવાય છે મારા જન્મ સમયે આકાશવાણી થઈ હતી, ભયાનક આકાશવાણી......ભવિષ્ણવાણી. દસેય દિશાઓ એક ભયાવહ ગૂઢ અવાજ કહી રહ્યો હતો. " આ કન્યા તમારાઅપમાનનો પ્રતિશોધ લેવા માટે પ્રગટ થઈ છે. તમારી પ્રતિજ્ઞા પૂર્ણ કરવા માટે આનો આવિર્ભાવ થયો છે. એના જ દ્દારા પૃથ્વી પર મહાયુધ્ધ થશે. ધર્મની સંસ્થાપના થશે અને એક નવા યુગનું નિર્માણ થશે . "
મારા પિતા આ વાત ક્યારેય ન માની શક્યા. એક સ્ત્રી ધર્મની સંસ્થાપના કરે ? પુત્ર હોવા છતાં પિતાનો પ્રતિશોધ પુત્રી પૂર્ણ કરે ? અસંભવ! આકાશવાણી છતાં મારા પિતાએ વાત ન સ્વીકારી શક્યા કે હું હતી એમના પ્પતિશોધની ઉત્તરાધિકારીણી ! મારે કાળના ખપ્પરમાં જીવોને હોમી દેવાના હતાં .
Above pragraph descibes the gender descrimination. How woman considered as inferior to man. King Drupad also not able to accept Draupadi as his real revenge motifs only because of her feminine views. Woman can't participate in politics. It is not her business.
All
women have same feelings and emotions. And also have same suffering in life. In
Mahabharata , we find so many other women who also suffers from the orthodox
rules of the society. They all are brought up with mind construction from their
childhood and therefore the are unable
to raise voice against male dominance society.
જ્યારે જ્યારે ભાનુમતી ઉપસ્થિત હોય ત્યારે હું એના મુખ પર પળેપળે પલટાતા ભાવવિશ્ર્વને નિહાળી શકતી. અન્ય કોઇ પણ સ્ત્રીની જેમ જ ભાનુમતી પોતાના પતિ દર્યોધનને અપાર ચાહતી હતી. પોતાનો પતિ ગમે તેટલો વિષયાસ્કત ,દુરાચારી કે પાપી હોય તો પણ સ્ત્રી માટે ઇશ્ર્વર બરાબર છે એવું અમને બાલ્યકાળથી શીખવવામાં આવતું .ભાનુમતી ભિન્ન નહોતી. એ પણ દુર્યોધનને પરમેશ્ર્વર માનીને પુજતી." સ્ત્રીઓ એકબીજા સાથે પીડાથી જોડાયેલી રહે છે. એકબીજાની પીડાને સમજવા માટે બહુ લાંબી બુધ્ધિની જરૂર નથી પડતી કદાચ. સ્ત્રી હોવું જ પુરતું થઇ પડતું હશે ? એક સ્ત્રી બીજી સ્ત્રીના સુખની ઇર્ષ્યા કરે એમ બને , પરંતુએક સ્ત્રી બીજી સ્ત્રીની પીડાની અવગણના કરી શકતી નથી .
Human
identities and subjectivities are shifting and fragmentary. In " Can the Subaltern Speak ? " Spivak suggests
that it is impossible for us to recover the voice of ' Subaltern ' or oppressed
colonial subject.
Spivak's point is also to challenge the easy
assumption that the postcolonial historian can recover the standpoint of the
subaltern. At the same time, she takes seriously the desire , on the part of
postcolonial intellectuals, to highlight oppression and to provide the
perspective of oppressed people. It is the intellectual who must represent the
subaltern.
"
The Subaltern can not speak . There is no virtue in global laundry list with 'Woman' as a pious item. Representation has not withered away. The female
intellectual as intellectual has a
circumscribed task which she must not disown with a flourish."
સમગ્ર આર્યવત આઘાતથી હતપ્રભ થઈ ગયું . એક પુરુષને પાંચ પત્ની હોય એ તો સ્વીકાર્ય હતું, દ્ધાપરયુગમાં . પરંતુ એક સ્ત્રી પાંચ પતિની પત્ની બને એવી કલ્પના પણ રાજકુળની સ્ત્રીઓને થથરાવી ગઈ.
"બીજ દિવસે સવારે મને નિતંબીનીએ જાણ કરી કે પાંડવોને ખાંડવવનનો ભાગ આપી દેવાયો છે. એ ભયાનક જંગલમાં તક્ષક નાગ અને મયદાનવ રહે છે. અર્જુન ને શ્રીકૃષ્ણ ખાંડવવનને બાળીને ત્યાં નવી રાજધાની માટે ભૂમિ ની યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવા ગયા છે." .
સમગ્ર આર્યવત આઘાતથી હતપ્રભ થઈ ગયું . એક પુરુષને પાંચ પત્ની હોય એ તો સ્વીકાર્ય હતું, દ્ધાપરયુગમાં . પરંતુ એક સ્ત્રી પાંચ પતિની પત્ની બને એવી કલ્પના પણ રાજકુળની સ્ત્રીઓને થથરાવી ગઈ.
"બીજ દિવસે સવારે મને નિતંબીનીએ જાણ કરી કે પાંડવોને ખાંડવવનનો ભાગ આપી દેવાયો છે. એ ભયાનક જંગલમાં તક્ષક નાગ અને મયદાનવ રહે છે. અર્જુન ને શ્રીકૃષ્ણ ખાંડવવનને બાળીને ત્યાં નવી રાજધાની માટે ભૂમિ ની યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવા ગયા છે." .
Settlement
of land, but what about people who already belonged there? We say that we establishes the new empire in
new place but who think about those people
and insects who think about those people who lost everything because of
this new settlement. In this novel we find the example of "Khandav
Van"- Arjuna destroys the place for their new empire -
"Indraprshath" in which
serpent - Takshaks and Mayadanav live.
Above pragraph we may read in the context of post colonial aspect because it mostly related to Land . In ' Draupadi' - Arjun and Krishna destroy the 'Khandavvan' - the forest in which serpant - Takshak and Maydanav live.
That
event we may read with postcolonial context because it mostly related to land .
Colonialism and post colonialism is all
about the language and words which is spoken by Draupadi - that is the central
part or reason for the war of
Mahabharata. They establish their
own empire without considering of 'Other' - The Third World people.
અગ્નિદેવને આમંત્રણ આપી એમણે ખાંડવવનને આહાર કરી જવા અગ્નિને વિનંતી કરી, અગ્નિએ ખાંડવવનને બાળવાનું શરુ કર્યુ. એમાં વસતાં વૃક્ષો , પુષ્પો ,પશુઓ ,ગંધર્વો, કિન્નરો , યક્ષો અને રાક્ષસો કોઈ બચી શક્યું નહી. આટ - આટલાં જીવોનો સંહાર કરીને જે રાજધાનીની સ્થાપના કરવામાં આવી તે શું શાશ્ર્વત ટકી શકવાની હતી ?
અગ્નિદેવને આમંત્રણ આપી એમણે ખાંડવવનને આહાર કરી જવા અગ્નિને વિનંતી કરી, અગ્નિએ ખાંડવવનને બાળવાનું શરુ કર્યુ. એમાં વસતાં વૃક્ષો , પુષ્પો ,પશુઓ ,ગંધર્વો, કિન્નરો , યક્ષો અને રાક્ષસો કોઈ બચી શક્યું નહી. આટ - આટલાં જીવોનો સંહાર કરીને જે રાજધાનીની સ્થાપના કરવામાં આવી તે શું શાશ્ર્વત ટકી શકવાની હતી ?
નિર્દોષ જીવોનો સંહાર કરીને મેળવવામાં આવેલું રાજ્ય સુખ આપી શકતું નથી અથવા ટકી શકતુ નથી, એવી જાણજોગ ઇન્દ્ધપ્રસ્થની સ્થાપના પૂર્વ જ થઇ શકી હોત તો કુરુક્ષેત્રનું યુધ્ધ ન થયું હોત ?
" ધર્મરાજ મને હાર્યા તે પહેલાં જાતને હાર્યા કે પછી ? પોતાને જ હારી ગયેલો માણસ પત્નીને હોડમાં કઈ રીતે મુકી શકે ? મને ઉત્તર જોઇએ છે. હું આ ધુતમાં જિતાઈ શકું કે નહીં ?
યુધિષ્ઠિર જ્યારે મને હોડમાં મુકતાં હતાં ત્યારે એમણે જે વર્ણન કર્યું એ સાંભળીને મને આઘાત લાગ્યો બતો.
"नैव ह्स्वा न महती नातिकृष्णा न रोहिणी,
सरागरक्तनेता च तया दिव्याम्यहं त्नया ,
शारदोत्पलपक्ष्या शारदोत्पलगंधया,
शारदोत्पलसेविन्या रूपेण श्रीसमानया ."
Conversely
, women and their bodies are described in terms of the promise and the fear
of the colonial land. Female bodies
symbolize the conquered land . As Yudhishthira does
in gambling and gives the description of
Draupadi as beautiful Object or any thing.
Feminist reading of the text....
દુર્યોધને મારી સાથે જે વર્તન કર્યુંતે મેં એની સાથે કર્યું હોત તો ? એની પત્ની ભાનુમતી ધુતરમીને એને હારી ગઈ હોત તો ? એણે અને આ સમાજે સ્વીકાર્યું હોત ખરું ? મને સતત આવા પ્રશ્ર્નો થયા કરે છે.
Sometime knowing is much painful . 'Knowledge becomes cruse , ignorance is bliss'. Draupadi has same kind of feelings and emotions and she says that...
વેદોનું અધ્યયન , ઇપનિષદોનું મનન ,ઋચાઓનું ગાનઅને સુક્તોનું અધ્યયન શા કારણે કર્યું મેં ?
શું સ્ત્રી એક વસ્તુ ,એક મનોરંજન, એક પ્રલોભન માત્ર છે ? એના શરીર અને સૌંદર્યની સાથે એને મન અને આત્મા છે એ વાત પુરુષો ભૂલી જતા હોય છે .
Thus,
we all know that the whole Mahabharata is all about 'Land' . The family issue -
War between Pandvas and Kauravas because of the land - Hastinapur. It is also
known as religion war. In this ' Epic '
reader reads anything what s/he wants to read and also can change the periphery
as we are doing.
Women's
struggles for equality continue after formal independence and define the nature
of postcoloniality . Women's
participation in politics is often more
easily accepted in post-Colonial countries than in 'Metropolitan' . Ones
precisely because of this nationalist legacy.
મારું અસ્તિત્વ કોઇ ઉત્સવનું પ્રતીક નથી. હું સ્વયં એક વિધ્વસં છું ! પરાસ્ત ,ઉધ્વસ્ત , નષ્ટ કરવું મારી પ્રકૃતિ છે. છતાંય મને સતી કહીને મારી પૂજા કરવામાં આવી, પરંતુ આ સતીત્વને પામવા માટે મેેં શું સહ્યું છે એ કોણ જાણે છે ?
સ્વયંવર યોજાયો . મત્સ્યવેધ કરનાર મને વરી શકે ...સ્વયંવર એટલે તો ' સ્વયંની ઇરછા' ! પરંતુ મને કોઇએ પુછ્યું નહી ને પાંચ પતિઓમાં વહેંચાઇ ગઈ. ભારતવર્ષના પરમવીર , મહાનિતિજ્ઞ અને ધર્માચરણ કરનારા પતિઓએ મને વસ્તુ સમજીને ધુતમાં દાવ પર લગાડી.
Women
always treated as 'Objected ' only in our society. She is not able to take
decision for her own life also. And all
those things happen with the name of 'Relationship, care, and love and etc..But
reality is that 'HE' is always in her life as father , brother , husband and
son. So, she is never free from such kind of situation.
' મને 'સહાનુભૂતિ' શબ્દ ગમતો નથી. 'દયા' શબ્દ મારામાં ધૃણા જન્માવે છે. હું રોગી નથી કે હું શારિરીક રીતે અપંગ . શા માટે કોઇ મારામાટે દયાભાવ અનુભવે ? મને કરુણા નથી જોઇતી, ન્યાય જોઇએ છે. મારો અધિકાર જોઈએ છે મને. '
"અધિકાર કે ન્યાય માગવા માટે ઝઝૂમવું કેમ પડે ? " આ પ્રશ્ર્ન પુછ્યો તો મેં ......મારા સખાને.
' મને 'સહાનુભૂતિ' શબ્દ ગમતો નથી. 'દયા' શબ્દ મારામાં ધૃણા જન્માવે છે. હું રોગી નથી કે હું શારિરીક રીતે અપંગ . શા માટે કોઇ મારામાટે દયાભાવ અનુભવે ? મને કરુણા નથી જોઇતી, ન્યાય જોઇએ છે. મારો અધિકાર જોઈએ છે મને. '
"અધિકાર કે ન્યાય માગવા માટે ઝઝૂમવું કેમ પડે ? " આ પ્રશ્ર્ન પુછ્યો તો મેં ......મારા સખાને.
Why
we always look towards women as if she were poor and weak? Why people shows sympathy to women ? Why they
all mercy on her ? Why ? woman stands for equality not consolation. But.. Who
understand and why?
જીવતા લળગી જવું કેટલું પીડાદાયક છે એ વાત ફક્ત સતી કહેવાતી સ્ત્રી જાણે છે. મને પણ સતી કહીને સન્માનવામાં આવી! અપમાનના અગ્નિને સમર્પિત કરાઈ. વેદો - પુરાણો એ મારી કથાઓ કહી. મનોરંજન બનાવીને ઘેરઘેર મારી વાતો કરવામાં આવી.
જીવતા લળગી જવું કેટલું પીડાદાયક છે એ વાત ફક્ત સતી કહેવાતી સ્ત્રી જાણે છે. મને પણ સતી કહીને સન્માનવામાં આવી! અપમાનના અગ્નિને સમર્પિત કરાઈ. વેદો - પુરાણો એ મારી કથાઓ કહી. મનોરંજન બનાવીને ઘેરઘેર મારી વાતો કરવામાં આવી.
જ્યાં સુધી બીજી વ્યક્તિ બળતી હોય ત્યાં સુધી એ મનોરંજન હોઇ શકે પરંતુ જાતે સળગવું પડે ત્યારે સમજાય કે વેદનાનો અર્થ શો છે, સ્વયંના ભૂંજાતા માંસની સુંગધ મોઢામાં પાણી નથી લાવતી.
To
what extent did colonial power succeed in silencing the colonised? When we
emphasise the destructive power of colonialism do we necessarily position colonised
people as Victims, incapable of answering back?
In
what voices do the colonised speaks -
their own ,or in accents borrowed from their masters? Is the projects of
recovering the 'Subaltern ' best served by locating her separateness from
dominant culture or by highlighting the
extent to which she moulded even those processes and cultures which subjugated
her ?
In
'Can the Subaltern speak" - Spivak
suggest that it is impossible to recover the voice of the 'Subaltern' or
oppressed colonial subject.
Lata
Mani shown that surround the British governments legislations against the
practise of 'Sati' , the women who were
burnt as subjects. Spivak reads this absence as emblematic of difficulty of
recovering the voice of the oppressed subject and proof 'there' is no space of oppressed subject and
proof that 'there is no space from where
the subaltern subject can speak.'
મારો સમય દ્ધાપરયુગ હતો. કલિની પહેલાં અને ત્રેતા પછી. મેં જે યુગમાં જન્મ લીધો એ સમય સ્ત્રી માટે એક પતિવ્રત અનિવાર્ય હતું. એ સર્વ માટે પોતાનો પતિ આરાધ્ય દેવથી પણ વધુ હોવાો જોઇએ એમ એમને શીખવવામાં આવતું. સ્ત્રીએ શયનખંડમાં રંભા, ભોજનખંસમાં માતા ,રાજ્યસભામાં મંત્રી અને ગૃહકાર્યમાં દાસી બનવાનું હતું.
મારો સમય દ્ધાપરયુગ હતો. કલિની પહેલાં અને ત્રેતા પછી. મેં જે યુગમાં જન્મ લીધો એ સમય સ્ત્રી માટે એક પતિવ્રત અનિવાર્ય હતું. એ સર્વ માટે પોતાનો પતિ આરાધ્ય દેવથી પણ વધુ હોવાો જોઇએ એમ એમને શીખવવામાં આવતું. સ્ત્રીએ શયનખંડમાં રંભા, ભોજનખંસમાં માતા ,રાજ્યસભામાં મંત્રી અને ગૃહકાર્યમાં દાસી બનવાનું હતું.
Post
Colonial women's movements have increasingly began to articulate both the specificity
of women's issues and their profound
inter-linkage with the community at large, that prediction it certainly coming
true.
મારા પતિદેવ (અર્જુન) ભીતર ગયા. એનણે એમના માતૃશ્રીના ચરણસ્પર્શ કરી હળવેથી કહ્યું; "આજે અમે અદ્ભુત ભિક્ષા લઇ આવ્યા છીએ." એમના મુખ પર હાસ્ય હતું , પરંતુ મારું મન ચચરી ઉઠ્યું , " હું ભિક્ષા છું ?" મને પ્રશ્ર્ન થયો, "સ્વયંવરમાં વીરતાપૂર્વક જિતાયેલી સમગ્ર આર્યવતને દુર્લભ એવી રાજકન્યાને ભિક્ષા કહેનાર આ મંદબુધ્ધિ નહીં તો બીજું શું ? " "તમે જે વસ્તુ લાવ્યા હો તેનો પાંચેય ભાઇઓ સરખા ભાગે ઉપભોગ કરો."
From
the Aryavatra women is compared with " Bhiksha " by so called best people of Aryavarta. Arjuna told
her mother Kunti says that he gets wonderful 'Bhiksha ' -
that shows that he doesn't see Draupadi as Human Being.
હવે હું વધુ સમય શાંત રહી શકું એમ નહોતી. " જો હું અદ્ભુત છું તો મારે શા માટે કોઇના ચરણમાં સમર્પિત થવાનું ? શું પુરુષને સમર્પિત થઇને જ સ્ત્રીનું જીવન યર્થાથ થાય છે ? શું એર્ધાંગીની બનીને જીવવું એ જ સ્ત્રીનું ભાગ્ય છે ? સ્ત્રી સ્વયંમાં સંપૂર્ણનાહોય શકે ? જો વિવાહ યોગ્ય કુંવારો પુત્ર પિતાને માથે પાતક નથી તો પુત્રી શા માટેપિતાના ઉદ્ધેગનું કારણ બને છે ? તમે તો બધુ જાણો છો મુનુવર ,મારા પ્રશ્ર્નના ઉત્તર આપો.
તારા સમયથી પહેલાં અવતરી છેપુત્રી! આવનારી શતાબ્દીઓ સુધી અવિસ્મરણીય રહીશ, ચર્ચાસ્પદ બનીશ. ઉત્તમ ભાગ્યને પામીશ પણ ભોગવી નહી શકે.......પ્રત્યેક ક્ષણે પરીક્ષા થશે તારી , તું નિ:સંદેહ પાર ઉતરીશ આ પરીક્ષાઓમાથી,પરંતુ એની પીડા તારી સ્મૃતિમાં કાયમ રહી જશે."
" જે સમયની પહેલાં જન્મે છે , એ ભવિષ્યમાં જીવિત રહે છે એના સુધી પહોંચવામાં સમય થાકીજાય છે ."
I
think , still in 21st century, we remember Draupadi because of her questioning
sprit and rational way of thinking. She is suffered because she knows what is
right or wrong. She is able to raise her voice against the society without any
kind of fear.
Though
Draupadi is stronger , thinker and intelligent than the other she is not able
to express her free will about her life. She wants to marry Lord Krishna. After seeing once , she wants Krishna as her
husband. She loves loves him and with Time passes that love turns into 'Devotion'
and ' Bhakti' kind of the things.
ધનંજય માટે મારા મનમાં આ પક્ષપાત કે વધુ પ્રેમનું કારણ પણ કદાચ એ જ હશે ? હું અર્જુનન્ ક્યારેય કૃષ્ણથી ભિન્ન જોઇ શકીજ નહી. કૃષ્ણને જે પ્રિય છે તે મને પ્રિય છે !
"કૃષ્ણ સાથેના મારાનિ:શબ્દ સંવાદો મારા જીવવાનું બળ હતા.સમયથી પહેલાં અન યોગ્યતાથી વધુ કોઇનેય મળતું નથી એ વાત મને કૃષ્ણ સાથેની મૈત્રીમાંથી સમજાઈ હતી. હું એમના સખ્યને જ યોગ્ય હતી,પ્રણય કે પરિણયને નહી !"
ગોવિંદ સાથેનું મારું સખ્ય પ્રણયથી શરુ કરીને ભક્તિ સુધીના તમામ રંગોનું મેઘધનુષ્ય બની રહ્યું. એનણે તો હંમેશા પાર્થની પત્ની એટલે ' સખી'કહીને મને સંબોધી. એમને પાંચાલની રાજ્યસભામાં જોયા ત્યારે મનમાં જાગેલો ઉન્માદ અને પ્રણય સમય સાથેધીરે ધીરે સમર્પણ અને ભક્તિમાં બદલાય ગયા.
કૃષ્ણે કહ્યું હતું, " બધુ છોડીને મારા શરણે આવ." કોઇને આમાં અહંકાર દેખાય તો કોઇને 'હું કાર' ...એની સાથે જ કહેવાયેલું બીજું વાક્ય ઘણાની દ્વષ્ટિએ ન પડ્યું . કૃષ્ણે એ જ સમયે કહ્યું હતું ," મનુષ્યોમાં હું ધનંજય છું !"
આજે શાંતચિત્તે વિચારું છું ત્યારે સમજાય છે કે એમણે તો ' મારા શરણે' એમ કહીને ધનંજયને સ્વયંના ,પોતાના જ શરણમાં જવાની આજ્ઞા કરીહતી !
ધનંજય માટે મારા મનમાં આ પક્ષપાત કે વધુ પ્રેમનું કારણ પણ કદાચ એ જ હશે ? હું અર્જુનન્ ક્યારેય કૃષ્ણથી ભિન્ન જોઇ શકીજ નહી. કૃષ્ણને જે પ્રિય છે તે મને પ્રિય છે !
પાંચ પાંડવ ભાઇઓમાં જો શ્રીકૃષ્ણને ધનંજય અધિક પ્રિય હોઈ શકે તો મને શા માટે નહીં ?શ્રીકૃષ્ણ માટે મારા મનમાં રહેલો મોહ હું ક્યારેય ત્યાગી શકી નહી. એમના માટેનો મારો પ્રેમ આકાશ જેવો હતો, જેમાં આદિ કે અંત નહોતો ........સાગરની જેમ એ પ્રેમ ક્યારેય ક્ષય કે વૃધ્ધિ પામ્યો નહીં.
Reading
'Draupadi' is wonderful experience. One
can give judgement Draupadi as' great woman ' 'Sati ' of Aryavarta. And so many other things are in already in our
mind and there fore we easily accepted the things which is happened to '
Draupadi '. These all things are very obivious tobear being a woman. In our
society , women can be justified with their endurance capicity. But who cares about Draupadi ? Who thinks about Draupadi ?What
about her dilemma? I think throughout
the novel Draupadi stands as .....Subaltern.
Epilogue :
Discussing both - one play and one novel - 'Othello' by
William Shakespeare and " Draupadi "
by Kajal Oza Vaidya, we may say that each text has its own subaltern
object through which we can read postcolonial aspect in the text.with
reference of Ania Loomba ,we discuss Post colonialism in both text which is
belonged to two different culture and then somehow situations of subaltern is
same. Race, gender and colonialism constantly go together. In both text, we
find such kind of identity crisis.
In
Draupadi , there is only gender inequality because of rigidity and power
structure of male dominant society. In ' Othello ' , we find 'Race '
differences. But what makes differences into women's situations? 'Nothing ' Both Desdemona and Draupadi are suffering from
their own race and own society.
Desdemona lost her life also.
Desdemona selects her own husband who is not of her own
race and starts raise voice against society , indirectly. But ' Draupadi' is
not able to choose her husband to whom she likes most though it is her own 'Swayamvar' . On the surface level it seems like
that it is but it is not existed there, also.
Both
Desdemona and Draupadi are unable to speak
and treated as 'Object' and without any conventional truth. Othello
killed Desdemona without listening her
at least once. How and why ? What she made mistake? Why Draupadi is unable to apply her thinking
in her practical life. Only , because of these male dominant society, which is
not so strong to endure female power.
In
each era , we find that women are subjugated one can't free from this things
because she has to follow rules and regulations of that particular society and
get only suffering and pain. Being a women
, they can't raised their voice because they are opressed and the subaltern who
can never speak .Thus, we can read this both text with postcolonial
perspective.
Works Cited:
AniaLoomba. Colonialism/Postcolonialism. New
York: Routledge, n.d.
—. Colonialism/Postcolonialism.
New York: Routledge, n.d.
KajalOzaVaidya. Draupadi(
In search of self). Mumbai & Ahmedabad: R.R.Sheth & Co. Pvt.Ltd.,
2011.
—. Oxford
University press. 6 OCTOBER 2015
<http://ukcatalogue.oup.com/product/9780198711742.do>.
SparkNotes Editors. “SparkNote
on Othello.” SparkNotes.com. SparkNotes LLC. 2002. Web. 31 Oct. 2015
well written, very well explained points, paragraphs are managed very elegantly
ReplyDelete